Czym jest dozór policyjny i dlaczego czasami bywa konieczny? W jakich sytuacjach sąd decyduje się na jego zastosowanie zamiast tymczasowego aresztu? W poniższym artykule postaram się odpowiedzieć na te pytania i wyjaśnię, jak dokładnie wygląda dozór policyjny i kiedy może się go spodziewać osoba objęta postępowaniem.
Na czym polega dozór policji?
Dozór policji jest nieizolacyjnym środkiem zapobiegawczym uregulowanym w art. 275 kodeksu postępowania karnego. Jego istota polega na tym, że oskarżony poddany pod dozór postanowieniem sądu lub prokuratora zobowiązany jest do stosowania się do zawartych w tym postanowieniu wymagań, cały czas pozostając przy tym na wolności.
Do wymagań tych mogą należeć:
- zakaz opuszczania określonego miejsca pobytu;
- obowiązek zgłaszania się do organu dozorującego w określonych odstępach czasu;
- zawiadamianie organu o zamierzonym wyjeździe oraz o terminie powrotu;
- zakaz kontaktowania się z pokrzywdzonym lub innymi osobami;
- zakaz zbliżania się do określonych osób na wskazaną odległość;
- zakaz przebywania w określonych miejscach;
- inne ograniczenia swobody oskarżonego, niezbędne do wykonywania dozoru.
Lista wymienionych wyżej wymagań nie jest zamknięta, na co wskazuje zwrot „ inne ograniczenia swobody oskarżonego, niezbędne do wykonywania dozoru”. Tym samym, w ramach dozoru policji można nałożyć na oskarżonego również inne obowiązki, takie jak np. zakaz przebywania w określonych miejscach, czy w danym miejscu o określonej godzinie. Brak jest ustawowych ograniczeń co do ilości nałożonych na oskarżonego obowiązków, zatem można go także łączyć z innymi środkami zabezpieczającymi za wyjątkiem tymczasowego aresztowania.
Ponadto oddany pod dozór policji ma obowiązek stawiania się we wskazanej jednostce organizacyjnej Policji z dokumentem stwierdzającym tożsamość, wykonywania poleceń mających na celu dokumentowanie przebiegu dozoru oraz udzielania informacji koniecznych dla ustalenia, czy stosuje się on do wymagań nałożonych w postanowieniu sądu lub prokuratora. W celu uzyskania takich informacji można wzywać oskarżonego do stawiennictwa w wyznaczonym terminie.
Kiedy stosuje się dozór policji?
Przesłankami do zastosowania dozoru policji są wysoki stopień prawdopodobieństwa, że oskarżony jest sprawcą przestępstwa oraz uzasadniona obawa ucieczki, ukrycia się, nakłaniania do składania fałszywych zeznań lub zakłócania prawidłowego przebiegu postępowania przez oskarżonego w inny sposób. Można również zastosować dozór policji zamiast tymczasowego aresztowania. Takie działanie może mieć miejsce, jeżeli zachodzą przesłanki zastosowania tymczasowego aresztowania wobec oskarżonego o przestępstwo popełnione z użyciem przemocy lub groźby bezprawnej na szkodę osoby najbliższej albo innej osoby zamieszkującej wspólnie ze sprawcą. Warunkiem jest opuszczenie w wyznaczonym terminie przez oskarżonego lokalu zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonym oraz określenie miejsca swojego pobytu.
Ile może trwać dozór policji?
Dozór policji ma charakter bezterminowy. Oznacza to, że trwa on aż do chwili rozpoczęcia wykonywania orzeczonej w postępowaniu kary lub do chwili jego uchylenia. Postanowienie o uchyleniu dozoru policji może zostać wydane z urzędu lub na skutek rozpoznania złożonego przez oskarżonego wniosku o uchylenie, lub zmianę środka zapobiegawczego.
W wypadku niestosowania się przez oskarżonego do wymagań określonych w postanowieniu organ dozorujący niezwłocznie zawiadamia o tym sąd lub prokuratora, który wydał postanowienie. Sąd lub prokurator może zmienić dozór policji na inny nieizolacyjny środek zapobiegawczy, lub zastosować tymczasowe aresztowanie.
Dozór policyjny to nieco lżejsza forma kontroli, która pozwala na monitorowanie podejrzanego bez zamykania go w areszcie. Sąd lub prokurator decyduje o jego nałożeniu, gdy istnieje potrzeba zapewnienia, że osoba ta będzie przestrzegać zasad i nie utrudni toczącego się postępowania. Jeśli znalazłeś się w sytuacji, w której dozór policyjny stał się częścią Twojego życia i nie jesteś pewny, co robić, skontaktuj się ze mną, a pomogę Ci rozeznać się w przepisach i doradzę, jak najlepiej poradzić sobie z tą sytuacją.
