Jeśli Ty lub Twoi bliscy byliście represjonowani przez władze PRL za działalność na rzecz niepodległej Polski, przysługuje Wam możliwość ubiegania się o odszkodowanie oraz zadośćuczynienie. Dowiedz się, jakie kroki należy podjąć, aby skutecznie ubiegać się o należną rekompensatę, oraz kto może zgłosić wniosek, nawet po śmierci represjonowanego. Przeczytaj nasz artykuł, aby poznać szczegóły procedur oraz warunki, które muszą zostać spełnione.
Jaka jest podstawa prawna odszkodowań za represje komunistyczne?
Obecnie kwestię ubiegania się o odszkodowanie za represje komunistyczne reguluje ustawa z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego. Rekompensata pieniężna przysługuje od Skarbu Państwa osobom, którzy w czasach PRL-u byli skazani przez organy komunistyczne za działalność na rzecz niepodległej Polski.
Stwierdzenie nieważności orzeczeń wydanych w czasach komunistycznych
Orzeczenia wydane przez polskie organy ścigania i wymiaru sprawiedliwości lub przez organy pozasądowe w okresie od 1 stycznia 1944 r. do 31 grudnia 1989 r. za czyny, które były związane z działalnością na rzecz niepodległej Polski uznawane są za nieważne. Nie jest to jednak automatyczne. Na wstępie należy uzyskać postanowienie Sądu o stwierdzeniu nieważności orzeczenia wydanego w w/w latach. Stwierdzenie nieważności orzeczenia następuje na wniosek nie tylko osoby represjonowanej, ale także na wniosek m.in.: Rzecznika Praw Obywatelskich, Ministra Sprawiedliwości, prokuratora, a w razie śmierci represjonowanego – jego bliskich – tutaj krąg uprawnionych osób jest ściśle określony. Wniosek składa się do właściwego sądu okręgowego albo wojskowego sądu okręgowego.
Prawo do odszkodowania i zadośćuczynienia
Osobie, wobec której stwierdzono nieważność orzeczenia albo wydano decyzję o internowaniu w związku z wprowadzeniem w dniu 13 grudnia 1981 r. w Polsce stanu wojennego, przysługuje od Skarbu Państwa odszkodowanie za poniesioną szkodę i zadośćuczynienie za doznaną krzywdę w związku wydaniem orzeczenia lub decyzji. W przypadku śmierci osoby represjonowanej o rekompensatę może ubiegać małżonek, dzieci i rodzice represjonowanego.
Wniosek o odszkodowanie i zadośćuczynienie składa się do sądu, który stwierdził nieważność orzeczenia. Co istotne termin na złożenie wniosku wynosi 10 lat od uprawomocnienia się orzeczenia stwierdzającego nieważność.
We wniosku o zapłatę odszkodowania lub zadośćuczynienia należy udowodnić wysokość szkód i rozmiaru krzywd (cierpień fizycznych i psychicznych), które bez wątpienia były ogromne, a związane z represją w czasach komunizmu za działalność na rzecz niepodległej Polski. Przy ustalaniu wysokości przysługujących świadczeń należy mieć na uwadze nie tylko okres faktycznego pozbawienia wolności represjonowanego i jego skutków w czasie jego trwania, ale także szkody i krzywdy zaistniały później będące konsekwencją pozbawienia wolności czy wykonania orzeczenia.
Przy dochodzeniu należnej rekompensaty może pojawić się wiele zagadnień i pytań, na które chętnie odpowiemy. Posiadamy doświadczenie w tego typu sprawach, dlatego zachęcamy do kontaktu.
