Znieważenie na tle narodowościowym to nie tylko obraźliwe słowa, to przestępstwo, które rani godność i narusza prawo. Zgodnie z art. 257 Kodeksu Karnego, kto publicznie znieważa osobę lub grupę z powodu jej przynależności narodowej, etnicznej, rasowej, wyznaniowej lub bezwyznaniowości, podlega karze do 3 lat pozbawienia wolności. Poniżej przedstawiamy konkretne przypadki, które pokazują, jak różnorodne mogą być formy tego przestępstwa.
Wyzwiska na tle narodowościowym
Jedną z najczęstszych form przestępstwa, jakim jest znieważenie z powodów narodowościowych, są wyzwiska na tle narodowościowym. To forma agresji słownej, która polega na używaniu obraźliwego, pogardliwego lub poniżającego języka wobec osoby, lub grupy osób ze względu na ich przynależność narodową, etniczną czy rasową. W świetle polskiego prawa karnego, wyzwiska na tle narodowościowym stanowią przestępstwo określone w art. 257 Kodeksu Karnego, które może skutkować karą do 3 lat pozbawienia wolności. W 2024 roku w Polsce odnotowano 339 przestępstw polegających na publicznym znieważeniu lub naruszeniu nietykalności osoby z powodu jej przynależności narodowej, etnicznej, rasowej, wyznaniowej lub bezwyznaniowości W 2003 roku Sąd Rejonowy w Bydgoszczy rozpatrywał sprawę, w której oskarżony publicznie znieważył osobę z powodu jej przynależności narodowej, używając obraźliwych słów w miejscu publicznym. Sąd uznał, że takie zachowanie wypełnia znamiona przestępstwa w rozumieniu prawa karnego i skazał sprawcę na karę grzywny oraz zobowiązał do przeprosin pokrzywdzonego.
Stosowanie języka nienawiści w wypowiedziach pisemnych
Stosowanie języka nienawiści w formie pisemnej w internecie, ulotkach, artykułach czy publikacjach, to kolejna z form przestępstwa określonego w art. 257 Kodeksu Karnego. W odróżnieniu od agresji słownej w bezpośrednim kontakcie tu do zniewagi dochodzi poprzez tekst, często anonimowo, co utrudnia wykrycie sprawców, ale nie wyklucza ich odpowiedzialności karnej. W 2018 roku opublikowano na stronie jednej z polskich organizacji materiał zatytułowany Separatyzm rasowy — odpowiedź na multikulti w XXI wieku. Tekst zawierał treści wprost nawołujące do segregacji rasowej i nienawiści wobec cudzoziemców, mógł zostać więc uznany za znieważenie z powodów narodowościowych.
Agresja słowna i fizyczna z groźbą przemocy na tle narodowościowym
Znieważenie z powodów narodowościowych może mieć także bardziej brutalny charakter, łączyć się z agresją fizyczną lub groźbami jej użycia. Tego typu zachowania są nie tylko wyrazem nienawiści, ale mogą również prowadzić do poważnych konsekwencji karnych, w tym odpowiedzialności za kilka przestępstw jednocześnie. W przypadku, gdy groźby przemocy są kierowane wobec osoby z uwagi na jej narodowość, dochodzi do kumulacji. Oprócz wspomnianego już wcześniej art. 257 Kodeksu Karnego zastosowanie mogą mieć również przepisy dotyczące gróźb karalnych (art. 190 Kodeksu Karnego) lub naruszenia nietykalności cielesnej (art. 217 Kodeksu Karnego). Przykładem może być sprawa z 2021 roku, w której sąd w Katowicach skazał mężczyznę za znieważenie obywatela Indii, dostawcy jedzenia. Sprawca nie tylko publicznie używał wobec niego wyzwisk na tle narodowościowym, ale także groził mu pobiciem. Świadkowie potwierdzili agresywne zachowanie oskarżonego, a incydent został częściowo udokumentowany. Sąd uznał mężczyznę za winnego znieważenia na tle narodowościowym i wymierzył mu karę ograniczenia wolności oraz obowiązek publicznych przeprosin.
Jeśli doświadczyłeś znieważenia na tle narodowościowym lub byłeś jego świadkiem, nie pozostawaj obojętny. Zgłoś incydent odpowiednim służbom i skorzystaj z pomocy prawnej. Twoja reakcja może pomóc w walce z dyskryminacją i ochronie godności każdego człowieka.
