Masz kredyt w euro i uważasz, że umowa z bankiem, zawiera zapisy niezgodne z przepisami? A może bank nie poinformował cię o ryzyku kursowym i teraz musisz spłacać raty, których wysokość przekracza możliwości twojego budżetu? Na fali spraw frankowiczów i złotówkowiczów wydaje się kształtować orzecznictwo przychylne konsumentom. Sprawdź, na jakiej podstawie można unieważnić kredyt w euro.
Kto i w jaki sposób może dochodzić unieważnienia kredytu w euro?
Uprawnienie do unieważnienia kredytu w euro przysługuje konsumentom, czyli osobom fizycznym, które zaciągnęły zobowiązanie na cele prywatne. Mogą one żądać stwierdzenia nieważności umowy, jeśli zawierała ona niedozwolone postanowienia lub gdy bank nie przekazał pełnej informacji o ryzyku kursowym. Dotyczy to nie tylko kredytów mieszkaniowych, lecz także innych zobowiązań konsumenckich denominowanych lub indeksowanych do waluty EUR. Przedsiębiorcy i spółki co do zasady nie mogą korzystać z tej procedury, chyba że udowodnią, iż umowa kredytu została zawarta poza zakresem ich działalności gospodarczej, a środki były przeznaczone na potrzeby prywatne.
Dochodzenie unieważnienia kredytu euro odbywa się przed sądem cywilnym po wcześniejszej analizie dokumentacji, obejmującej umowę EUR, aneksy, harmonogramy spłat oraz historię rozliczeń z bankiem. Pozew o unieważnienie umowy w euro powinien zawierać także żądanie zwrotu nienależnych świadczeń, opierając się na przepisach o klauzulach abuzywnych i orzecznictwie TSUE. Roszczenia można zgłaszać również po całkowitej spłacie kredytu, jeśli w umowie ujawniono wady prawne, natomiast ocena przedawnienia wymaga indywidualnej analizy w świetle aktualnego stanowiska sądów.
Na jakiej podstawie można unieważnić kredyt w euro?
Unieważnienie kredytu w euro opiera się na przepisach prawa cywilnego i unijnego, które chronią konsumenta przed nieuczciwymi praktykami instytucji finansowych. Zgodnie z kodeksem cywilnym, umowa sprzeczna z ustawą lub zasadami współżycia społecznego jest nieważna. Oznacza to, że jeśli bank skonstruował umowę w sposób, który naruszał przepisy lub wprowadzał klienta w błąd, sąd może uznać taki kontrakt za nieważny. Ważne znaczenie ma także art. 385¹ tego kodeksu, który zakazuje stosowania niedozwolonych postanowień umownych, określanych jako klauzule abuzywne.
Podstawą do dochodzenia praw jest również dyrektywa Rady 93/13/EWG w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich. To właśnie na jej podstawie sądy w Polsce interpretują przepisy dotyczące ochrony kredytobiorców. Z dyrektywy wynika obowiązek, by postanowienia umów były jasne i zrozumiałe, a wszelkie wątpliwości interpretowano na korzyść konsumenta. Jeżeli bank nie wywiązał się z tego obowiązku, umowa może zostać unieważniona.
Istotne znaczenie ma również orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, w tym wyrok C-260/18, który potwierdził, że krajowy sąd ma prawo stwierdzić nieważność całej umowy kredytowej, jeśli jej zapisy są sprzeczne z prawem unijnym. Trybunał podkreślił, że ochrona konsumenta dotyczy nie tylko kredytów we frankach, lecz także zobowiązań opartych na innych walutach, w tym w euro.
Czym są klauzule abuzywne w kredytach euro?
Zapisy określane jako klauzule abuzywne to takie fragmenty umowy, które kształtują prawa lub obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi praktykami, a zostały zastosowane bez indywidualnych negocjacji. W przypadku kredytu EUR typowym przykładem jest warunek umożliwiający bankowi samodzielne ustalanie kursu wypłaty lub spłaty zadłużenia. Umowa może również zawierać postanowienia, które nie zapewniły klientowi pełnej i rzetelnej informacji o ryzyku kursowym, w tym o wpływie zmian kursu waluty na wysokość zadłużenia. W dokumentach badanych przez instytucje nadzoru wskazano, że obecność takich klauzul może prowadzić do uznania całej umowy za nieważną. Odnalezienie tych zapisów w umowie EUR może być podstawą do złożenia pozwu o unieważnienie kredytu.
Jeżeli masz kredyt w euro na cele prywatne i uważasz, że umowa zawiera nieuczciwe zapisy lub bank nie poinformował cię o ryzyku kursowym, możesz złożyć pozew o unieważnienie umowy. Masz prawo domagać się zwrotu nienależnie pobranych świadczeń. Podstawą prawną są przepisy kodeksu cywilnego dotyczące nieważności umów i zakazu klauzul abuzywnych oraz regulacje unijne chroniące konsumentów.
