Prawo rodzinne

obrączki leżą na stolePrawo rodzinne odpowiada za stosunki prawne między osobami najbliższymi. Stanowi również bazę dla określenia zasad opieki nad osobami niemogącymi samodzielnie troszczyć się o siebie.

1. Prawo rodzinne

Rozwód wiążę się z wielowymiarową zmianą życia. Wszystko zaczyna się od złożenia pozwu a kończy rozprawą w sądzie i orzeczeniem o rozwodzie. Moje wieloletnie doświadczenie procesowe w sprawach rodzinnych pozwala na spokojne przeprowadzenie Cię przez postępowanie sądowe.
Sprawa rodzinna to nie tylko rozwód, który jest najczęstszym sposobem zakończenia małżeństwa. Zazwyczaj po uzyskaniu rozwodu przychodzi czas na uregulowanie relacji majątkowych małżonków, władzy rodzicielskiej nad małoletnimi dziećmi oraz kontaktów z nimi.

Prowadzę każdego rodzaju sprawy z zakresu prawa rodzinnego, które dotyczą związku małżeńskiego i ogólnych stosunków rodzinnych. Najczęściej prowadzę sprawy o rozwód i separację, alimenty, unormowanie władzy rodzicielskiej oraz kontakty z dziećmi, ale także o podział majątku wspólnego małżonków, jak również o ustalenie ojcostwa.

Postępowanie rozwodowe to nie tylko procedura sądowa. W każdej ze spraw niektóre aspekty jak podział majątku lub kontakty z dziećmi, zamierzających się rozwieźć małżonków uregulować można na podstawie odpowiedniej umowy (porozumienia). Przygotowuję odpowiednie do potrzeb moich klientów umowy oraz porozumienia rodzicielskie. Aktywnie wspieram klientów w ustaleniach pomiędzy małżonkami oraz w mediacji – tajemnica adwokacka zapewnia stosowną dyskrecję umożliwiając swobodne zwierzenie się ze swych osobistych doświadczeń.

Dlaczego warto poświęcić czas i siły na przygotowanie porozumienia rodzicielskiego lub umowy o podział majątku wspólnego ? Odpowiedź jest prosta. Doświadczenie zawodowe wskazuje, że przyczynia się to do polubownego i szybszego zakończenia postępowania sądowego oraz w istocie daje większą gwarancję realizacji życzeń klienta.

Dewizą Kancelarii jest troska o klienta. Niewątpliwie sprawy rodzinne wiążą się z dużymi emocjami. Dlatego cały ciężar sprawy pod kątem prawnym przejmuję na siebie, proponując Klientowi rozwiązanie dostosowane do jego potrzeb oraz zapewniając odpowiednią do każdej sprawy rodzinnej intymność i zrozumienie.

Doświadczenie

Prawem rodzinnym zajmuję się od początku swojej praktyki zawodowej. Przez ostatnie lata w zajmowałem się w szczególności sprawami o rozwód, separację, ustalenie (zmianę) kontaktów z dziećmi, uregulowanie władzy rodzicielskiej, alimenty, ustalenie ojcostwa oraz sprawami związanymi z majątkiem małżonków – m.in. dotyczącymi uregulowaniu majątkowego ustroju małżonków oraz o podział majątku. Zdobyte doświadczenie podczas licznych postępowań sądowych i mediacyjnych pozwala mi na dobranie adekwatnej drogi postępowania, aby uzyskać zamierzony przez klienta cel. Często w prowadzonych sprawach udaje się uniknąć wieloletnich batalii sądowych przez stworzenie adekwatnej do sytuacji umowy lub porozumienia rodzicielskiej. Dzięki temu klienci oszczędzają czas, krótszy proces wzbudza mniej emocji, a przede wszystkim wspomniane umowy i porozumienia gwarantują zabezpieczenie dobra dziecka.

Zaufanie

Charakter spraw rodzinnych powoduje, że postępowania sądowe są często bardzo emocjonalne lub wstydliwe. Staram się przygotować swoich klientów do postępowania przez wytłumaczenie przepisów oraz drogi procesowej. Moim zadaniem jest stworzyć klientom atmosferę pozwalającą na otworzenie się oraz zbudowanie zaufania do adwokata. Dyskrecja determinowana przez tajemnicę adwokacką zapewnia pełną swobodę. Z pewnością zbudowanie zaufania pomiędzy klientem i adwokatem w sprawie rodzinnej pozwala na lepsze zrozumienie problemu, a przez to umożliwia również dojście do zamierzonego celu. W Kancelarii możesz w bezpiecznych warunkach się otworzyć i opowiedzieć swoją historię. Możesz również zapytać o każdą nurtującą Cię kwestie.

Skuteczność

Moje szerokie doświadczenie przekłada się na skuteczność w sprawach rodzinnych. Dzięki zdobytej praktyce, czas wielu z prowadzonych przeze mnie spraw uległ skróceniu z uwagi na zawarcie dopasowanych do oczekiwań klienta porozumień. Skuteczność zapewniają również wnioski, w tym dowodowe, które niejednokrotnie odgrywają kluczową rolę, równie istotny jest czas ich podniesienia. Zgodnie z dewizą Kancelarii problemy klientów, którzy znaleźli się pod moją opieką jest przejmowany w zakresie prawnym przeze mnie. Podstawowym celem jest zaoszczędzenie stresu i czasu.

2. Rozwód

Rozwód odmiennie od separacji jest definitywnym zakończeniem związku małżeńskiego. Zarówno orzekanie o rozwodzie jak separacji należy do wyłącznej kompetencji sądów powszechnych. Sądem właściwym do rozpoznania sprawy o rozwód jest sąd okręgowy. Miejscowo właściwy jest sąd, w którym małżonkowie mieli ostatnie wspólne miejsce zamieszkania, jeśli choć jeden małżonek dalej zamieszkuje w tym okręgu lub ma miejsce zwykłego pobytu. Jeśli ten warunek nie jest spełniony miejscowo właściwy jest sąd ze względu na miejsce zamieszkania pozwanego, zaś jeżeli i ten warunek nie jest spełniony właściwy będzie sąd ze względu na miejsce zamieszkania powoda.

Przesłankami umożlwiającymi wystąpienie z żądaniem rozwodu jest trwały i zupełny rozkład pożycia małżeńskiego. Obie przesłanki muszą wystąpić łącznie. Co one oznaczają w języku prawnym ? Otóż o trwałym rozkładzie pożycia małżeńskiego możemy mówić, gdy powrót małżonków do wspólnego pożycia nie nastąpi. Jest to aspekt bardzo indywidualny, który musi być oceniany przez pryzmat doświadczenia życiowego oraz cechy małżonków.

Z kolei rozkład pożycia jest zupełny, gdy wszelkie łączące małżonków więzi (duchowa, fizyczna i gospodarcza) wygasły. Warto pamiętać, że rozkład pożycia małżeńskiego może zostać uznany za zupełny jeśli wygasły więzi duchowa i fizyczna, a pozostały pewne aspekty więzi gospodarczej.

3. Separacja

Potocznie separację można określić rozwodem „na próbę”. Separacja jest instytucją prawną uregulowaną w Kodeksie Rodzinnym i Opiekuńczym, lecz wyróżniamy także separację faktyczną, która jest rozdzieleniem małżonków bez orzeczenia sądu. Separacja bywa nazywa rozłączeniem od łoża i stołu. Opis ten symbolizuje sfery, w których dochodzi do rozkładu pożycia. Rozkład pożycia w przypadku separacji musi być zupełni, ale nie jest trwały. Ustanowienie separacji znosi istniejący między małżonkami ustrój wspólności majątkowej. Orzeczenie separacyjne reguluje tożsame aspekty wspólnego życia małżonków co wyrok rozwodowy. Jednakże w czasie trwania separacji nie można zawrzeć nowego związku małżeńskiego.

Na zgodny wniosek małżonków sąd znosi separację. Z tą chwilą ustają wszelkie prawne skutki z nią związane.

Sprawy o separację rozpatrywane są przez sądy okręgowe. Jeśli o ustanowienie separacji występują zgodnie małżonkowie sprawa rozpatrywana jest w postępowaniu nieprocesowym, zaś jeśli z żądaniem występuje jeden z małżonków przeprowadzane jest postępowanie procesowe.

4. Władza rodzicielska i kontakty

Władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom. Z kolei utrzymywanie kontaktów rodzica z dzieckiem jest niezależne od władzy rodzicielskiej. Zarówno rodzice, jak dzieci mają prawo i obowiązek utrzymywania kontaktów.

Władza rodzicielska to w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowania dziecka, z poszanowaniem jego godności i praw. W przypadku, gdy władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom każdy z nich jest uprawniony i zobowiązany do jej wykonywania. W przypadku istotnych spraw dziecka rodzice rozstrzygają wspólnie, a w przypadku braku porozumienia rozstrzyga sąd opiekuńczy.

Zmiana w zakresie władzy rodzicielskiej może nastąpić w wyroku rozwodowym lub w odrębnym postanowieniu. Jeśli rodzice żyją w rozłączeniu sąd w razie przedstawienia porozumienia rodziców zgodnego z dobrem dziecka pozostawia władzę rodzicielską obojgu z nich. Natomiast w przypadku braku porozumienia sąd może powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców z jednoczesnym ograniczeniem jej drugiemu. Władza rodzicielska może ulec zawieszeniu, a w sytuacjach skrajnych rodzice mogą zostać jej pozbawieni.

Uregulowanie kontaktów rodzica z dzieckiem wymagane jest najczęściej w sytuacji, gdy rodzice żyją w rozłączeniu, a dziecko przebywa stale u jednego z nich. Sposób utrzymywania kontaktów rodzice powinni uregulować wspólnie przez sporządzenie porozumienia, w braku takiego porozumienia kwestię kontaktów rozstrzyga sąd opiekuńczy.

W sytuacjach zagrażających dobru dziecka sąd może ograniczyć utrzymywanie kontaktów rodziców z dzieckiem, a w przypadku poważnego zagrożenia zakazać ich utrzymywania.

Sąd może w szczególności:

  1. zakazać spotykania się z dzieckiem;
  2. zakazać zabierania dziecka poza miejsce jego stałego pobytu;
  3. zezwolić na spotykanie się z dzieckiem tylko w obecności drugiego z rodziców albo opiekuna, kuratora sądowego lub innej osoby wskazanej przez sąd;
  4. ograniczyć kontakty do określonych sposobów porozumiewania się na odległość;
  5. zakazać porozumiewania się na odległość.

Sąd może uregulować zasady kontaktowania się z dzieckiem rodzeństwa, dziadków, powinowatych w linii prostej oraz innych osób, jeśli sprawowały one przez dłuższy czas pieczę nad dzieckiem.

5. Obowiązek alimentacyjny

O obowiązku alimentacyjnym najczęściej słyszymy na płaszczyźnie rodzice – dziecko, bowiem jak wskazuje Kodeks Rodzinny i opiekuńczy – Rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Z tej regulacji możemy wyczytać m.in. to, że istnienie obowiązku alimentacyjnego jest niezależne od wieku dziecka oraz władzy rodzicielskiej, a także utrzymywania kontaktów między rodzicami, a dziećmi.

Ustawodawca określa pułap alimentów przez zastosowanie klauzuli generalnej (tzn. takiego przepisu, który powinien być wykładany zgodnie ze stanem faktycznym), która wskazuje, że zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. W pewnych sytuacjach rodzice mogą uchylić się od łożenia na pełnoletnie dziecko, jeśli jest to połączone z nadmiernym dla nich uszczerbkiem albo dziecko nie czyni starań do uzyskania możliwości samodzielnego utrzymania się lub gdy majątek dziecka wystarczy na jego utrzymanie.

Warto pamiętać, że obowiązek alimentacyjny istnieje nie tylko pomiędzy rodzicami i dziećmi. Zasadą jest, że ów obowiązek występuje również pomiędzy krewnymi w linii prostej oraz rodzeństwem. Natomiast w przypadku rozwodu lub separacji zobowiązani do dostarczenia środków utrzymania są w pierwszej kolejności byli małżonkowie, a następnie krewni.

Obowiązkiem alimentacyjnym może być o objęte również rodzeństwo. Jednakże rodzeństwo może się uchylić od świadczeń alimentacyjnych, jeśli łączy się to z nadmiernym uszczerbkiem dla zobowiązanego lub dla jego najbliższej rodziny.

Uregulowanie świadczenia alimentacyjnego może ulec zmianie. Faktem jest, że w miarę dorastania dziecka zmieniają się jego potrzeby. Dlatego prawo przewiduje możliwość zarówno podwyższenia, jak obniżenia alimentów albo nawet ich uchylenia.

Niewątpliwie równie znane, co obowiązek alimentacyjny rodziców i dzieci są alimenty zasądzane od małżonka rozwiedzionego. Wyróżniamy dwie sytuacje. Powstanie niedostatku u małżonka rozwiedzionego, który nie został uznany za wyłącznie winnego oraz w razie uznania jednego z małżonków wyłącznie winnym, a rozwód pociąga dla małżonka niewinnego konsekwencje w postaci istotnego pogorszenia sytuacji materialnej sąd może zasądzić świadczenie alimentacyjne w odpowiedniej wysokości (na rzecz małżonka znajdującego się w niedostatku, który nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu małżeństwa lub na rzecz małżonka, dla którego rozwód pociąga istotne pogorszenie sytuacji materialnej, w przypadku, gdy drugi małżonek jest wyłącznie winy za rozpad więzi małżeńskiej).

Należy zwrócić szczególną uwagę na przedawnienie roszczeń alimentacyjnych. Termin ten wynosi 3 lata. Może to okazać się przydatna informacja dla:

  1. osób, które pokryły nie będąc do tego zobowiązane świadczenie alimentacyjne za osobę zobowiązaną;
  2. uprawnionego, gdy istnieją potrzeby, które nie zostały zaspokojone.

6. Małżeńskie ustroje majątkowe i podział majątku

Zawarcie związku małżeńskiej powoduje powstanie między małżonkami, majątkowego ustroju wspólności majątkowej. Oznacza to, że wszystko co zostało nabyte przez małżonków w czasie trwania małżeństwa (z wyłączeniami przewidzianymi przez Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy) jest wspólne. Ustawodawca zakazał dokonywania podziału majątku wspólnego w czasie trwania wspólności. Dopiero po jej zniesieniu możliwe jej dokonanie podziału.

Faktycznie ustrój wspólności małżeńskiej majątkowej powstaje automatycznie po zawarciu związku małżeńskiego, lecz małżonkowie mogą odmiennie uregulować ustrój majątkowy istniejący między nimi. Popularną formą jest ustanowienie rozdzielności majątkowej. Rozdzielność można wprowadzić w drodze umowy zawartej u notariusza lub orzeczeniem sądu. Umowę majątkową małżeńską można zawrzeć przed zawarciem związku, ale także w jego trakcie, ponadto taka umowa może w późniejszym czasie zostać zmieniona lub rozwiązana.

Z drugiej strony małżonkowie mogą w drodze umowy rozszerzyć ustrój wspólności majątkowej na przedmioty, które do chwili zawarcia umowy nie wchodziły do wspólności. Inaczej mówiąc wspólnością majątkową mogą zostać objęte przedmioty, które dotychczas wchodziły do majątku osobistego jednego z małżonków.

Kodeks rodzinny przewiduje również uprawnienie do ograniczenia ustroju wspólności majątkowej. Na czym to polega ? Otóż małżonkowie mogą postanowić, że po zawarciu umowy określone składniki nie będą stanowić majątku wspólnego, a wejdą do ich majątku osobistych jak np. dochody osiągnięte z majątku osobistego. Powyższe dotyczy ograniczenia wspólności na przyszłość, ale małżonkowie mogą objąć nim również przedmioty, które są już objęte wspólnością majątkową. W takim przypadku przedmioty zostają wyłączone z majątku wspólnego i stają się współwłasnością obojga małżonków w częściach ułamkowych. Przy okazji ostatniego stwierdzenia nie sposób nie wyjaśnić, że w czasie trwania wspólności majątkowej nie istnieją części ułamkowe, a określony przedmiot należy się jednolicie obojgu małżonkom.

Małżonkowie mogą wprowadzić między sobą umownie także ustrój rozdzielności majątkowej z wyrównaniem dorobków. Co oznacza sformułowanie „dorobek”? Zgodnie z definicją ustawową jest to wzrost wartości majątku małżonka po zawarciu umowy majątkowej. Do rozliczenia dorobków dochodzi po ustaniu rozdzielności majątkowej. Małżonek, którego dorobek jest mniejszy może żądać właśnie wyrównania przez zapłatę lub przeniesienie prawa.

Na wstępie pojawiła się informacja o tym jakie przedmioty objęte są wspólnością majątkową. Co zatem wchodzi w skład majątku osobistego? Kodeks rodzinny przewiduje katalog zamknięty, który wskazany jest poniżej (oznacza to, że żadne inne przedmioty automatycznie nie trafią do majątku osobistego):

  1. przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej;
  2. przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił;
  3. prawa majątkowe wynikające ze wspólności łącznej podlegającej odrębnym przepisom;
  4. przedmioty majątkowe służące wyłącznie do zaspokajania osobistych potrzeb jednego z małżonków;
  5. prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie;
  6. przedmioty uzyskane z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia albo z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę; nie dotyczy to jednak renty należnej poszkodowanemu małżonkowi z powodu całkowitej lub częściowej utraty zdolności do pracy zarobkowej albo z powodu zwiększenia się jego potrzeb lub zmniejszenia widoków powodzenia na przyszłość;
  7. wierzytelności z tytułu wynagrodzenia za pracę lub z tytułu innej działalności zarobkowej jednego z małżonków;
  8. przedmioty majątkowe uzyskane z tytułu nagrody za osobiste osiągnięcia jednego z małżonków;
  9. prawa autorskie i prawa pokrewne, prawa własności przemysłowej oraz inne prawa twórcy;
  10. przedmioty majątkowe nabyte w zamian za składniki majątku osobistego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.

Wierzytelności z tytułu wynagrodzenia za pracę stanowią majątek osobisty, lecz już wypłacone wynagrodzenie należy do majątku wspólnego.

Podział majątku wspólnego może nastąpić po zniesieniu ustroju wspólności majątkowej. Dochodzi do tego w wyniku:

  1. umownego ustanowienia rozdzielności,
  2. ustania małżeństwa (np. przez rozwód) lub
  3. ustanowienia przez sąd rozdzielności majątkowej.

W celu dokonania działu należy złożyć wniosek do sądu rejonowego właściwego ze względu na miejsce położenia majątku. We wniosku należy wskazać przedmiotu objęte wspólnością oraz podać preferowany sposób podziału wraz z wysokością ewentualnych dopłat albo spłat.

7. Nieprawidłowe wykonywanie kontaktów z dzieckiem

Osoba, pod której pieczą pozostaje dziecko, która niewłaściwie wykonuje orzeczenie sądu w przedmiocie kontaktów z dzieckiem, musi liczyć się z konsekwencjami. Najczęściej spotykaną sytuacją jest, gdy rodzic utrudnia drugiemu kontakt ze wspólnym dzieckiem. Rozwiązaniem jest złożenie przez rodzica, któremu utrudniany jest kontakt wniosku do sądu o zagrożenie nakazaniem zapłaty na rzecz tego rodzica oznaczonej sumy pieniężnej za każde naruszenie obowiązku. Postępowanie jest dwuetapowe, ponieważ jeśli rodzic, któremu zagrożono zapłatą w dalszym ciągu nie wykonuje orzeczenia w zakresie kontaktów, sąd w drugim kroku nakaże zapłatę. Ponadto takie postępowanie może mieć wpływ na regulację w zakresie władzy rodzicielskiej i kontaktów.

Warto pamiętać, że rodzic, któremu kontakt utrudniono może żądać pokrycia uzasadnionych kosztów, które wydatkował celem odbycia kontaktu.

8. Podział majątku w związku partnerskim

W niesformalizowanym związku zwanym konkubinatem często dochodzi do wspólnego zakupu m.in. mieszkania. Do majątku wspólnego partnerów (konkubentów) nie mają zastosowania przepisy Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego. W związku z w powyższym nie stosuję się analogicznych zasad obowiązujących przy podziale majątku. Po zakończeniu nieformalnego związku podział wspólnego majątku (wspólność wyraża się tu w częściach) następuje na podstawie reguł obowiązujących przy zniesieniu współwłasności lub przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu. Należy jednak pamiętać, że w tym przypadku konieczne jest zebranie dowodów na dokonywanie zakupu lub nakładów na przedmioty wspólne partnerów. W przypadku związku nieformalnego nie stosujemy domniemania znanego z ustroju wspólności majątkowej małżeńskiej, a więc tego, że wszystkie przedmioty nabyte w trakcie trwania związku należą do wspólności.

9. Sądowe ustanowienie rozdzielności majątkowej

Poza możliwością wprowadzenia rozdzielności majątkowej małżeńskiej w drodze umowy zawartej między małżonkami (umowę można zawrzeć zarówno w czasie trwania małżeństwa, jak i przed jego zawarciem), Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy przewiduje możliwość wystąpienia z pozwem do sądu o ustanowienie rozdzielności. Podstawą do ustanowienia rozdzielności przez sąd są ważne powody, wśród których wyróżniamy długotrwałą separację faktyczną (nieorzeczoną przez sąd), powodowanie uszczerbku w majątku wspólnym, trwonienie wspólnego dochodu albo nałogi, które mogą mieć negatywny wpływ na majątek małżonków. Ogólnie rzecz biorąc ważne powody istnieją w sytuacji, w której zachowanie wspólności majątkowej może zagrażać małżonkowi albo mieć wpływ na funkcjonowanie rodziny.

Ustanowienia rozdzielności majątkowej może żądać także wierzyciel jednego z małżonków. Warunkiem jest uprawdopodobnienie przez wierzyciela, że jego zaspokojenie wymaga dokonania podziału majątku wspólnego.

Szczególną uwagę należy zwrócić na moment powstania rozdzielności. Zasadą jest, że rozdzielność majątkowa powstaje z dniem oznaczonym w wyroku. Natomiast sąd (jest do tego wyłącznie uprawniony) w wyjątkowych przypadkach może ustanowić rozdzielność z datą wsteczną, zwłaszcza gdy małżonkowie żyli w rozłączeniu.

Charakterystyka spraw rodzinnych wymaga dużego doświadczenia i wyczucia, przede wszystkim z punktu widzenia zgromadzenia dowodów oraz ich oceny. Rozległość materii regulowanej przez prawo rodzinne (od małżeństwa, przez rozliczenia majątkowe, po utrzymanie i wychowanie dzieci oraz zabezpieczenie opieki osobą nieporadnym) wymaga indywidualnego podejścia i skrupulatnej analizy każdej sytuacji. Zainicjowanie odpowiednich postępowań sądowych ma gwarantować ochronę interesów zainteresowanych, ze szczególnym baczeniem na dobro małoletnich dzieci.

Jak w żadnym innym rodzaju spraw, w postępowaniach rodzinnych nieodzowne jest szybkie i precyzyjne działanie. Z tych powodów warto powierzyć sprawę adwokatowi specjalizującemu się w prowadzeniu spraw rodzinnych oraz cywilnych.

W prowadzeniu sprawy stawiam na Państwa komfort i bezpieczeństwo. W jaki sposób? Przede wszystkim zrozumiałym językiem wyjaśniam zawiłości Państwa sprawy, przedstawiając przy tym alternatywne rozwiązania problemu. Po podjęciu decyzji wdrażam odpowiednie postępowanie, zastępując klienta na każdym możliwym etapie – również po prawomocności wyroku.

Sprawy rodzinne wymagają zgromadzenia dowodów. W sprawach rozwodowych najczęściej są to dowody na trwały rozkład pożycia oraz zawinienie. W przypadku alimentów należy postarać się o wykazanie dysproporcji zarobkowej, natomiast przy podwyższeniu alimentów dowody potwierdzające wzrost potrzeb. Z kolei uregulowanie władzy rodzicielskiej i kontaktów wymaga przedstawienia porozumienia rodzicielskiego lub dowodów na predyspozycje do określonego sprawowania władzy rodzicielskiej albo określonego zakresu kontaktów z dzieckiem.

Pod moim kierunkiem i radą nie musicie Państwo obawiać się o zebranie odpowiedniego materiału dowodowego. Wskażę wszystkie przydatne informacje oraz dokumenty, które należy posiadać przed rozpoczęciem sprawy. Aktywnie wspomagam w przygotowaniu porozumienia rodzicielskiego określającego ramy wykonywania władzy rodzicielskiej oraz odbywania kontaktów, które jest nieodzowne do zastosowania pieczy naprzemiennej.

Specjalizuję się w prowadzeniu spraw rodzinnych i opiekuńczych. Na co dzień występuję w postępowaniach o rozwód, podwyższenie alimentów, podział majątku, dział spadku, uregulowanie kontaktów i władzy rodzicielskiej, ale także w sprawach o ubezwłasnowolnienie.

Cechą wyróżniającą Kancelarię jest empatia i indywidualne podejście do Państwa problemów. Razem ze współpracującym ze mną zespołem wspieramy klientów w najcięższych chwilach, szczególnie gdy sprawy dotyczą dzieci.

Moja kancelaria działa tak, aby w tych często trudnych i emocjonalnych postępowaniach przejąć cały ciężar zawiłych kwestii prawnych związanych z prowadzoną sprawą.

W każdej przyjętej sprawie zależy mi, by klient czuł się pewnie i bezpiecznie, dlatego dokładnie wyjaśniam przebieg postępowania i odpowiadam na nurtujące pytania. Moim zadaniem jest również przedstawienie Klientowi wszystkich aspektów sprawy oraz możliwych rozwiązań, aby mógł podjąć świadomą i rozsądną decyzję. Z troską o Państwa sprawę zapraszam do skorzystania usług Kancelarii.

Właścicielem mieszkania może być tylko jeden z małżonków. Wówczas drugi jest uprawniony do korzystania z tego mieszkania w celu zaspokojenia potrzeb rodziny. To uprawnienie odnosi się także do przedmiotów urządzenia domowego.

Jeśli małżonkowi przysługuje prawo do więcej niż jednego mieszkania i każde z nich służy do zaspokojenia potrzeb rodziny prawo do korzystania rozciąga się na każde z tych mieszkań. Jednak z reguły tylko jedno z mieszkań służy zaspokajaniu potrzeb rodziny. Rozstrzygnięcie zależy od okoliczności indywidualnej sprawy.

Małżonkowi, który nie ma tytułu prawnego do mieszkania przysługuje roszczenie o dopuszczenie do korzystania z mieszkania należącego, do drugiego małżonka (mieszkania będącego majątkiem odrębnym).

Tak. Małżonek, który w związku z wstąpieniem w związek małżeński zmienił dotychczas noszone nazwisko może do niego powrócić w drodze oświadczenia złożonego kierownikowi urzędu stanu cywilnego.

Termin na złożenie oświadczenia wynosi 3 miesiące od uprawomocnienia się wyroku rozwodowego.

Z uwagi na śmierć małżonka w trakcie trwania postępowania o rozwód sąd umorzy postępowanie. Co w takim przypadku z dziedziczeniem po zmarłym małżonku ? Jeśli zmarły małżonek wystąpił o rozwód lub separację z winy małżonka dziedziczącego po nim, a wniosek ten był uzasadniony małżonek-spadkobierca jest wyłączona od dziedziczenia. Wyłączenie następuje na mocy orzeczenia sądu. Wyłączenia może żądać każdy z pozostałych spadkobierców ustawowych powołanych do dziedziczenia wraz z małżonkiem, będą to więc najczęściej dzieci.

Termin na wytoczenie powództwa o wyłączenie wynosi 6 miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o otwarciu spadku (śmierci), nie więcej jednak niż rok od otwarcia spadku.

Przesłanką do orzeczenia rozwodu jest zerwanie wszystkich więzi istniejących między małżonkami tj. więzi duchowej, fizycznej, emocjonalnej i gospodarczej. Rozkład pożycia małżeńskiego musi być zupełny i trwały. Cecha zupełności odnosi się do wygaśnięcia wszystkich więzi, które zostały wymienione powyżej. Trwałość oznacza z kolei brak widoków na przywrócenie prawidłowych relacji małżeńskich w przyszłości.

O niedopuszczalności rozwodu decyduje jego wpływ na dzieci. Jeśli rozwód mógłby spowodować negatywne konsekwencje dla dobra wspólnych małoletnich dzieci małżonków jego orzeczenie jest niedopuszczalne.

Ponadto sąd może nie orzec rozwodu jeśli byłby on sprzeczny z zasadami współżycia społecznego. Z takim przypadkiem będziemy mieli do czynienia jeśli jedyną przyczyną rozwiązania rozwodu będzie chęć uniknięcia opieki nad chorującym małżonkiem.

Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy przewiduje zasadę, zgodnie, z którą rozwód jest niedopuszczalny jeśli żąda go małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia małżeńskiego. Od tej reguły jest wyjątek. Wystarczy zgoda współmałżonka na rozwód albo uznanie jego ewentualnej odmowy za sprzeczną z zasadami współżycia społecznego. Jednak najczęstszym przypadkiem jest wyrażenie zgody.

Zasadą jest ustalenie przez sąd w postępowaniu rozwodowym czy i kto ponosi winę za rozkład pożycia małżeńskiego. Możliwe jest zwolnienie sądu z tego obowiązku. Warunkiem jest złożenie przez strony procesu rozwodowego (małżonków) zgodnego wniosku o zaniechanie orzekania o winie. Wówczas sąd będąc związanym wnioskiem odstąpi od procedowania ustaleń w zakresie winy.

Rozwiązanie małżeństwa bez orzekania o winie ma doniosłe konsekwencje w zakresie obowiązku alimentacyjnego, a także skutkuje uznaniem, że żaden z małżonków nie ponosi winy za rozkład pożycia.

Wniosku o nieorzekanie o winie nie może złożyć kurator zastępujący małżonka, którego miejsce pobytu jest nieznane

O możliwości uzyskania alimentów od byłego małżonka rozstrzyga art. 60 Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego. Wyróżniamy dwie podstawy żądania alimentów. Pierwsza z nich to niedostatek byłego małżonka, a druga to istotne pogorszenie sytuacji materialnej w wyniku rozwodu.

Czym jest Niedostatek? Ogólna definicja tego pojęcia to brak środków na podstawowe utrzymanie. Niezaspokojenie podstawowych potrzeb musi być usprawiedliwione okolicznościami. Dostateczne usprawiedliwienie może stanowić choroba.

Alimentów z powodu niedostatku może żądać rozwiedziony małżonek, który nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia. Zatem z takim żądaniem były małżonek będzie mógł wystąpić jeśli:

  1. w wyroku rozwodowym nie orzekano o winie;
  2. w wyroku rozwodowym uznano, że żaden z małżonków nie ponosi winy za rozkład pożycia;
  3. uznano winę obu małżonków;
  4. jeden z małżonków został uznany za wyłącznie winnego, lecz nie jest to małżonek żądający alimentów.

Drugą podstawą jest istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego wskutek orzeczenia rozwodu. W tej sytuacji, aby możliwe było powstanie roszczenia o zapłatę alimentów o charakterze wyrównawczym konieczne jest orzeczenie rozwodu z ustaleniem zawinienia. Wówczas małżonek wyłącznie winy może zostać obciążony odpowiednią kwotą świadczenia alimentacyjnego. Roszczenie o zapłatę alimentów w tym przypadku nie jest uzależnione od stanu niedostatku.

Pojęcie istotnego pogorszenia materialnego rozumiane jest jako zmniejszenie potencjału finansowego będącego w dyspozycji byłego małżonka, który nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia.
Obowiązek alimentacyjny wygasa jeśli małżonek uprawniony zawrze nowy związek małżeński. Natomiast jeśli zobowiązany do płacenia alimentów (w sytuacji niedostatku) został małżonek nieponoszący winy za rozkład pożycia jego obowiązek wygasa w terminie 5 lat od rozwodu. Sąd w wyjątkowych przypadkach może przedłużyć ten czas.

Do wygaszenia obowiązku alimentacyjnego nie dochodzi przez sam upływ czasu. Konieczne jest wytoczenie powództwa.

Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy precyzyjnie reguluje punkty, które bezwzględnie muszą znaleźć się w wyroku rozwodowym. Podstawowym punktem jest rozwiązanie małżeństwa przez rozwód oraz ustalenie winy za rozkład (pod warunkiem, że brak było zgodnego wniosku o orzeczenie rozwodu bez ustalania winy). Ponadto sąd orzeka o:

  • władzy rodzicielskiej w przypadku, gdy małżonkowie mają wspólne małoletnie dzieci,
  • kontaktach rodziców z dziećmi, sąd na zgodny wniosek może odstąpić od orzeczenia o kontaktach,
  • wysokości alimentów dla dzieci oraz rozstrzyga, który z małżonków zobowiązany jest do ich uiszczania,
  • wspólnym mieszkaniu, sąd na zgodny wniosek może odstąpić od orzekania o wspólnym mieszkaniu.

Jeśli małżonkowie mają wspólne małoletnie dzieci, sąd obligatoryjnie orzeka o władzy rodzicielskiej i świadczeniu alimentacyjnym. Uregulowanie kontaktów i sposobu korzystania ze wspólnego mieszkania jest obligatoryjne, tylko w przypadku braku stosownych wniosków.

Małżonkowie w toku postępowania rozwodowego mogą wnosić również o dokonanie podziału majątku wspólnego. Aby sąd podjął postępowanie także w zakresie majątku wspólnego konieczne jest wykazanie, że nie spowoduje to nadmiernej zwłoki w rozpoznaniu sprawy. W tym przypadku przydatne może okazać się przygotowanie porozumienia dotyczącego sposobu podziału majątku.

To nic innego, jak umowa zawierana między rodzicami. Porozumienie najczęściej zawiera postanowienia dotyczące władzy rodzicielskiej oraz kontaktów ze wspólnymi małoletnimi dziećmi. O porozumieniu mowa w art. 58 Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego. Zgodnie z nim sąd uwzględnia pisemne porozumienie małżonków o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem po rozwodzie, jeśli jest ono zgodne z jego dobrem. Z tej przyczyny ważne jest osiągnięcie przez rodziców konsensu dotyczącego wychowywania dziecka po rozwodzie. Ułatwia ono przeprowadzenie postępowania rozwodowego.

Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy wskazuje tylko na minimalną treść porozumienia rodzicielskiego. Nie ma jednak przeciwskazań, aby w porozumieniu uregulować więcej kwestii dotyczących dziecka np. wysokości alimentów, postępowania w przypadku choroby, czy zasad zapisywania na zajęcia dodatkowe.

Porozumienie rodzicielskie otwiera również możliwość zastosowania przez sąd tzw. pieczy naprzemiennej.

W przypadku pieczy naprzemiennej sąd pozostawia obojgu rodzicom pełną władzę rodzicielską. Piecza naprzemienna oznacza stale zmienną w ustalonych odstępach czasu sprawowaną przez rodziców pieczę nad dzieckiem. Najczęstszym okresem, w którym dochodzi do zmiany jest cykl tygodniowy. Aby sąd ustanowił wykonywanie władzy rodzicielskiej w systemie pieczy naprzemiennej konieczna jest zgoda rodziców oraz brak przejawu konfliktu na jakimkolwiek polu.

Jeśli małżonkowie nie przedstawią pisemnego porozumienia sąd, uwzględniając prawo dziecka do wychowania przez oboje rodziców, rozstrzyga o sposobie wspólnego wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem po rozwodzie. Sąd może wówczas powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców i ograniczyć ją drugiemu.

Naruszenie obowiązków małżeńskim może mieć wpływ nie tylko na ocenę z punktu widzenia zawinienia za rozkład pożycia małżeńskiego, ale także w innych relacjach małżonków. Pewne kategorie zachowań jak np. zdrada lub znęcanie, może mieć wielowymiarowy efekt. Poza typową możliwością zasądzenia alimentów lub odszkodowania, w przypadku dokonania między małżonkami przesunięć majątkowych m.in. w drodze darowizny, możliwe jest jej odwołanie z powołaniem się na rażącą niewdzięczność.

Małżonkowie wspólnie ponoszą odpowiedzialność za zobowiązania, niezależnie od tego który z nich je zaciągnął, jeśli ma ono związek z zaspokajaniem zwykłych potrzeb rodziny. Powyższa zasada może zostać zmodyfikowana przez sąd.

Małżonek może wystąpić do sądu o nakazanie wypłaty wynagrodzenia współmałżonka do swoich rąk. Nakaz jest skuteczny nawet po ustaniu wspólnego pożycia małżonków. Do jego uchylenia lub zmiany konieczny jest wniosek i postanowienie sądu.

Uregulowanie władzy rodzicielskiej i kontaktów, niezależnie czy nastąpiło w wyroku rozwodowym, czy postanowieniu sądu opiekuńczego może zostać zmienione w późniejszym czasie. Zmiana musi być podyktowana dobrem dziecka. Zmiana następuje w postępowaniu sądowym, do jego rozpoczęcia konieczne jest złożenie wniosku.

Niejednokrotnie sytuacja życiowa istniejąca w rodzinie wymaga natychmiastowego działania i uregulowania najważniejszych kwestii, jak utrzymanie dzieci, sprawowanie władzy rodzicielskiej oraz wykonywanie kontaktów. Najczęściej do pierwszego uregulowania wymienionych aspektów dochodzi w czasie postępowania rozwodowego, które może okazać się długotrwałe. Wyjściem umożliwiającym szybkie rozwiązanie tych kwestii jest wszczęcie postępowania zabezpieczającego. Jest to odrębne postępowanie toczące się przed lub w ramach postępowania o rozwód. W wyniku wydania postanowienia w tym trybie sąd może określić wysokość alimentów, zakazać kontaktów z dzieckiem (lub uregulować je w inny sposób), a także uregulować zasady wykonywania władzy rodzicielskiej.

Sąd uwzględniając wniosek o zabezpieczenie przez określenie:

  1. stosunków na czas trwania postępowania,
  2. kontaktów z dzieckiem,
  3. sposobu roztoczenia pieczy nad małoletnim dzieckiem w ten sposób, że dziecko będzie mieszkać z każdym z rodziców w powtarzających się okresach (inaczej piecza naprzemienna).

Sąd, na wniosek uprawnionego, może w postanowieniu o udzieleniu zabezpieczenia zagrozić obowiązanemu nakazaniem zapłaty określonej sumy pieniężnej na rzecz uprawnionego na wypadek naruszenia obowiązków określonych w tym postanowieniu.

Z drugiej strony należy podkreślić, że zobowiązany na podstawie postanowienia udzielającego zabezpieczenia może w każdym czasie wnosić o jego zmianę lub uchylenie. Warunkiem jest zmiana lub odpadnięcie przyczyny zabezpieczenia.

Jeśli małżonkowie przed zawarciem małżeństwa nie zawrą tzw. intercyzy (umowy majątkowej małżeńskiej ustanawiającej rozdzielność majątkową) z mocy postanowień Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego powstaje między innymi ustawowa wspólność majątkowa, która ustaje z chwilą rozwodu lub separacji. Do majątku wspólnego wchodzą wszystkie przedmioty nabyte w trakcie trwania małżeństwie (niezależnie czy nabycia doszło przez oboje małżonków czy tylko przez jednego).

Podział majątku następuje w toku postępowania o rozwód lub w odrębnym postępowaniu nieprocesowym. W jego toku sąd ustala składniki majątkowe oraz dokonuje ich podziału. Zasadą jest podział po 1/2 . W przypadku dysproporcji sąd zasądza spłaty lub dopłaty. Natomiast w przypadku, gdy przedmiot majątku wspólnego został utracony lub zniszczony do podziału wchodzi wartość tego przedmiotu.

Kodeks postępowania cywilnego przewiduje zasadę zgodnie, z którą niezgłoszone (zawnioskowane) roszczenie o rozliczenie nakładów z majątku osobistego na majątek wspólny w toku postępowania o podział majątku z chwilą zakończenia postępowania wygasa. Z kolei rozliczenie nakładów z majątku wspólnego na majątek wspólny następuje niejako automatycznie przez złożenie samego wniosku o podział.

W toku postępowania o podział majątku wspólnego w wyjątkowo można dokonać rozliczenia nakładów dokonanych z majątku osobistego na majątek osobisty (zasadą jest dokonywanie tego typu rozliczeń w odrębnym postępowaniu – postępowanie procesowe zainicjowane pozwem). Aby takie rozliczenie było możliwe nakład na majątek osobisty małżonka musi zostać dokonany zarówno z majątku wspólnego małżonków, jak i osobistego drugiego małżonka. Przykładowo wskazując rozliczyć będziemy mogli wydatki na remont mieszkania, które należy wyłącznie do małżonka, a wydatkowane na nie były wspólne oszczędności oraz oszczędności współmałżonka.

Należy pamiętać, że jeżeli małżonkowie nie postanowią inaczej przez zawarcie umowy majątkowej małżeńskiej (tzw. intercyzy) z chwilą wstąpienia w małżeństwo powstanie pomiędzy nimi ustrój małżeńskiej wspólności majątkowej. Wspólność majątkowa obejmuje wszystkie przedmioty nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich. Do majątku wspólnego należy w szczególności pobrane wynagrodzenie za pracę. Co jest zatem majątkiem osobistym każdego z małżonków?

Do majątku osobistego należą:

  1. przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej,
    przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił,
  2. prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie,
  3. przedmioty majątkowe służące wyłącznie do zaspokajania osobistych potrzeb jednego z małżonków,
  4. przedmioty uzyskane z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia albo z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę; nie dotyczy to jednak renty należnej poszkodowanemu małżonkowi z powodu całkowitej lub częściowej utraty zdolności do pracy zarobkowej albo z powodu zwiększenia się jego potrzeb lub zmniejszenia widoków powodzenia na przyszłość,
  5. wierzytelności z tytułu wynagrodzenia za pracę lub z tytułu innej działalności zarobkowej jednego z małżonków.

Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy oraz Kodeks postępowania cywilnego przewiduje przepisy dotyczące rozliczenia majątku byłych małżonków. Brak jest jednak przepisów odnoszących się do rozliczenia partnerów żyjących w niesformalizowanych związkach. Nie oznacza to braku podstaw do dokonania takiego rozliczenia. Zastosowanie mogą znaleźć przepisy z zakresu bezpodstawnego wzbogacenia lub zniesienia współwłasności. Te ostatnie będą stosowane gdy rozliczany będzie majątek w postaci wspólnej nieruchomości (mieszkań), ruchomości (samochodu) albo dokonania nakładów (wydatków np. na remont). Natomiast o bezpodstawnym wzbogaceniu będziemy mówili, gdy partner dokonał nakładu na nieruchomość będącą wyłączną własnością swojego partnera lub nabyli rzecz (samochód lub mieszkanie) wyłącznie na własność jednego z nich.

Z chwilą zawarcia związku małżeńskiego między małżonkami powstaje z mocy przepisów Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego ustrój małżeńskiej wspólności majątkowej. Jednak ustawodawca przewidział możliwość wyłączenia tego skutku w drodze zawarcia umowy małżeńskiej majątkowej (tzw. intercyzy). Na skutek takiej umowy dochodzi do ustanowienia ustroju rozdzielności majątkowej. Wyróżniamy także inne sposoby odmiennego od kodeksu uregulowania relacji majątkowych. Małżonkowie mogą jak zostało wspomniane znieść wspólność lub rozszerzyć.

W przypadku ustanowienia ustroju rozdzielności majątkowej małżonkowie nie mają wspólnego majątku, a każdy z nich zachowuje swój majątek odrębny (osobisty). Oznacza to, że nabywane w trakcie trwania związku małżeńskiego przedmioty trafiają zawsze do majątku osobistego małżonka, który jest stroną umowy.

Rozdzielność majątkowa może zostać wprowadzona również mocą wyroku sądu. Warto pamiętać, że tylko sąd może ustanowić rozdzielność z datą wsteczną, jeśli są ku temu ważne przesłanki. Jedną z nich jest faktycznie rozstanie, które nie jest kategorią prawną, a więc nie ma wpływu na istniejący ustrój wspólności majątkowej. Trwa zatem odpowiedzialność za długi zaciągnięte przez współmałżonka. Warto pamiętać, że sąd może ustanowić rozdzielność majątkową z datą wsteczną.

Orzeczenie o ustanowieniu rozdzielności majątkowej z datą wsteczną należy do wyłącznej kompetencji sądów. Każdy z małżonków może wystąpić z takim pozwem. Do ustanowienia rozdzielności konieczne jest wykazanie zaistnienia ważnych powodów. Wśród nich wyróżniamy życie przez małżonków w rozłączeniu. Podkreśla się również, że ważnym powodem może być zadłużanie się małżonka, rozpoczęcie kolejnego związku, trwonienie majątku, brak informacji o postępowaniu małżonka, a także inne sytuacje, które mogą stanowić zagrożenie dla majątku współmałżonka.

Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy nakład na rodziców małoletnich dzieci obowiązek dostarczenia im środków utrzymania. Warunkiem jest, aby małoletnie dziecko nie mogło się samo utrzymać albo posiadany przez niego majątek nie był wystarczający do zapewnienia mu warunków utrzymania i wychowania. Kodeks nie przewiduje uregulowań umożliwiających rodzicom zwolnienie się ze spoczywającego na nich obowiązku alimentacyjnego względem małoletnich dzieci.

Odmiennie kształtuje się sytuacja w przypadku dziecka pełnoletniego. Wówczas rodzice mogą uchylić się od obowiązku alimentacyjnego, jeśli jest on połączony z nadmiernym uszczerbkiem lub dziecko nie podejmuje kroków do uzyskania możliwości samodzielnego utrzymania. Ustawodawca przewidział również możliwość powołania się za sprzeczność obowiązku alimentacyjnego z zasadami współżycia społecznego. O spełnieniu ostatniej przesłanki będziemy mogli mówić przykładowo, gdy dziecko sprzeniewierzy się podstawowym obowiązkom względem rodziców np. popełni na jego szkodę przestępstwo.

Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy przewiduje ogólne ramy zakresu obowiązku alimentacyjnego. Opisowo wskazuje, że wyznaczają je usprawiedliwione potrzeby uprawnionego oraz zarobkowe i majątkowe możliwości zobowiązanego. Należy pamiętać, że dzieci uprawnione są do życia na podobnej stopie co rodzice. W toku postępowania sąd bada rzeczywiste możliwości rodzica oraz rzeczywiste potrzeby dziecka określane przez wzgląd na jego wiek i rozwój. Ustawodawca zrównuje obowiązek alimentacyjny z osobistymi staraniami o utrzymanie i wychowanie dziecka.

Jak zostało wspomniane zakres obowiązku alimentacyjnego determinowany jest przez wiek i rozwój dziecka. Dlatego kwota alimentów może ulegać zmianie. Możliwe jest staranie się o:

  • podwyższenie;
  • obniżenie;
  • uchylenie obowiązku alimentacyjnego

Istotne jest, że obowiązek alimentacyjny nie jest ograniczany przez cenzus wieku dziecka. Oznacza to, że nie gaśnie po osiągnięciu pełnoletniości. Dlatego, aby doprowadzić do zwolnienia się z obowiązku łożenia na utrzymanie dziecka trzeba wystąpić z pozwem o uchylenie.

Istotne jest to, że obowiązek alimentacyjny nie ulega przedawnieniu. Przedawnia się samo świadczenie alimentacyjne. Okres przedawnienia wynosi trzy lata.

Warto pamiętać, że w sytuacji, w której nie możliwym jest uzyskanie świadczenia alimentacyjnego od rodziców, obowiązek ten może zostać nałożony na dziadków. Warunkiem jest wykazanie, że uzyskanie zaspokojenia obowiązku alimentacyjnego od rodziców jest niemożliwe lub nadmiernie utrudnione. Przykładem może być choroba alkoholowa rodziców, z którą łączy się brak środków do utrzymania.

Obowiązek alimentacyjny jest jedną z gwarancji zachowania słusznego interesu dziecka. Dlatego niepłacenie alimentów oceniane jest jako karygodne i stanowi przestępstwo, które określone zostało w art. 209 Kodeksu karnego.

Prawo przewiduje również ułatwienia w dochodzeniu roszczeń alimentacyjnych w sytuacji, gdy zobowiązany przebywa poza granicami Polski. W takiej sytuacji możliwe jest wystąpienie za pośrednictwem Sądu Okręgowego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania uprawnionego do właściwego organu egzekucyjnego państwa, w którym dłużnik alimentacyjny przebywa.

Powództwo o ustalenie określonej wysokości alimentów działa na przyszłość. Oznacza to, że pożądana przez nas wysokość alimentów zacznie obowiązywać od dnia uprawomocnienia się wyroku (chyba, że na czas toczącego się procesu w postępowaniu zabezpieczającym sąd wydana odpowiednie postanowienie określające wysokość alimentów). Może się wówczas zdarzyć, że przed dniem złożenia pozwu istnieć będą niepokryte potrzeby dziecka lub długi zaciągnięte na potrzeby ich zaspokojenia. W takim przypadku sąd może zasądzić odpowiednią kwotę alimentów za okres poprzedzający wytoczenie powództwa.

Separacja w pewnych elementach jest zbliżona do rozwodu. Dlatego bywa nazywana rozwodem na próbę oraz rozdzieleniem od łoża i stołu. Ostatnie określnie oddaje sens separacji, gdyż małżonkowie po ustanowieniu separacji prowadzą odrębne życie. Nie mogą jednak wstąpić w nowy związek małżeński. Skutkiem separacja jest ustanowienie rozdzielności majątkowej oraz wyłączenie małżonka od dziedziczenia. Warunkiem orzeczenia separacji jest zupełny, lecz nie trwały rozkład pożycia małżeńskiego. Trwałość rozpadu jest elementem konieczny dla rozwodu, ale nie determinuje już separacji.

Zasady obowiązujące przy orzekaniu separacji są zbliżone do tych przy rozwodzie. Również w tym przypadku sąd orzeka o winie ponoszonej za rozkład (chyba, że małżonkowie zgodnie wnoszą o zaniechanie), alimentach, władzy oraz kontaktach z małoletnimi dziećmi.

Separacja w każdej chwili może zostać zniesiona na zgodny wniosek małżonków.

Do złożenia pozwu lub wniosku w sprawie z zakresu prawa rodzinnego najczęściej konieczne są następujące dokumenty:

  1. akt małżeńska
  2. akt zgonu
  3. akt urodzenia
  4. faktury, rachunki lub inne dokumenty potwierdzające wysokość potrzeb uprawnionego do alimentówdeklaracje podatkowe dla wykazania możliwości zarobkowych
  5. dane świadków
  6. dowody na zawinienie w rozkładzie pożycia np. na zdradę
  7. dokumenty medyczne dziecka
  8. opinie z placówek szkolnych

Dopuszczalne jest dochodzenie zwrotu uzasadnionych wydatków poczynionych przez osobę uprawnioną do odbycia kontaktów z dzieckiem związanych z przygotowaniem do kontaktu, gdy osoba, pod której pieczą dziecko pozostaje uniemożliwia odbycie kontaktu zgodnie z orzeczeniem sądu lub zawartą ugodą.

Są to sytuacje występujące w relacjach wysoce konfliktowych. W przypadku przetrzymywania dziecka bez woli rodzica sprawującego władzę rodzicielską lub jego uprowadzenia, z pomocą przychodzi sąd oraz organy ścigana. Jeśli dziecko przebywa u osoby, która nie sprawuje wobec niego (na podstawie orzeczenia sądu) władzy rodzicielskiej i osoba ta przetrzymuje dziecko możliwe jest przeprowadzenie przymusowego odebrania dziecka. Rozwiązanie to znajdzie zastosowanie również do rodzica, który nie wydaje dziecka drugiemu rodzicowi po wykonaniu kontaktu.

Do przymusowego odebrania konieczne jest wydanie postanowienia przez sąd, w którym określa się termin dobrowolnego wydania. Po jego upływie odebrania dokonuje kurator sądowy. Pomocy kuratorowi może udzielić prokurator w przypadku ukrywania dziecka.

Uprowadzenie dziecka stanowi przestępstwo z art. 211 Kodeksu karnego. Polega ono na uprowadzeniu lub zatrzymaniu małoletniego poniżej lat 15 wbrew woli osoby sprawującej nad nim opiekę. Uprowadzenia może dopuścić się rodzic, którego władza rodzicielska jest ograniczona, który postępuje wbrew rodzicowi, który posiada pełną władzę rodzicielską.

kategorie

ostatnie artykuły